Người chuột” – Trào lưu sống ngầm và hồi chuông sức khỏe thế hệ trẻ

Một trào lưu đang lan nhanh trong giới trẻ Trung Quốc với cái tên lạ tai: “người chuột”. Họ sống thu mình, thức đêm – ngủ ngày, gần như tách biệt khỏi xã hội. Tưởng chỉ là một hiện tượng văn hóa, nhưng thực chất đây là biểu hiện đáng báo động của một thế hệ đang đối mặt với cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn diện – cả thể chất lẫn tinh thần.

“Người chuột” là ai?

Thuật ngữ “người chuột” dùng để chỉ những người trẻ có lối sống:

• Ngủ muộn, dậy trễ, thường chỉ bắt đầu ngày mới sau 11h trưa

• Hầu như không rời khỏi phòng, ăn uống thất thường, chủ yếu tiêu thụ đồ ăn nhanh

• Giao tiếp xã hội hạn chế, gắn bó với màn hình nhiều hơn con người

• Không có định hướng rõ ràng trong công việc hay cuộc sống

Họ “ẩn mình” trong bóng tối giống như loài chuột – hoạt động chủ yếu vào ban đêm, sống âm thầm nhưng bền bỉ, như một cách phản ứng lại áp lực cạnh tranh khốc liệt và sự mệt mỏi kéo dài.

Từ Trung Quốc lan đến Việt Nam: Thế hệ “thức đêm, ngủ ngày”

Trên mạng xã hội Việt Nam, ngày càng nhiều người trẻ tự nhận mình “sống đảo chiều”: 2h sáng mới ngủ, 12h trưa mới dậy, quanh quẩn với đồ ăn nhanh, điện thoại và mạng xã hội. Họ không thấy động lực để bắt đầu một ngày mới – không phải vì “lười”, mà vì cơ thể mỏi mệt, đầu óc u ám và tinh thần rệu rã.

Hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe

Hiện tượng “người chuột” kéo theo hàng loạt rối loạn về sức khỏe:

Thực tế, nhiều chuyên gia y tế cho rằng, “người chuột” là giai đoạn đầu của trạng thái burn-out (kiệt sức) – nếu không được nhận diện và điều chỉnh kịp thời, có thể dẫn đến rối loạn trầm cảm kéo dài.

Góc nhìn y học và tâm lý: Đây không phải là “lười biếng”

Hiện tượng “người chuột” không đơn thuần là lựa chọn cá nhân, mà là biểu hiện của sự mệt mỏi xã hội, niềm tin lung lay và sự bất lực nội tâm. Theo y học tâm thể, trạng thái kiệt quệ về cảm xúc có thể tác động trực tiếp đến hệ thần kinh, tiêu hóa, miễn dịch và nội tiết – tạo ra vòng xoáy sức khỏe đi xuống.

Càng ngày, ngành dược và y học lâm sàng càng nhìn nhận rõ mối liên hệ giữa sức khỏe tinh thần và các rối loạn chức năng cơ thể, từ giấc ngủ đến tiêu hóa, nội tiết hay thậm chí là xương khớp.

Thoát khỏi “vùng tối” – không chỉ là thay đổi thói quen

Muốn thoát khỏi nhịp sống kiểu “người chuột”, người trẻ cần:

• Thiết lập lại đồng hồ sinh học: đi ngủ trước 11h đêm, ngủ đủ 7–8 tiếng

• Tăng cường tiếp xúc ánh sáng tự nhiên mỗi sáng để cơ thể sản xuất đủ serotonin

• Vận động nhẹ nhàng hàng ngày, dù chỉ 15–30 phút đi bộ, yoga hay vươn vai

• Ăn uống đều đặn, bổ sung đa dạng vitamin, khoáng chất từ thực phẩm tự nhiên

• Giải độc tinh thần: giảm thời gian mạng xã hội, trò chuyện nhiều hơn với người thật

• Tham vấn chuyên gia sức khỏe tâm thần nếu có biểu hiện kéo dài về lo âu, trầm cảm

Kết luận

“Người chuột” – tưởng chỉ là một cách sống "khác người", nhưng thực chất là tấm gương phản chiếu sự kiệt sức của thế hệ trẻ giữa guồng quay hiện đại. Chúng ta không thể chữa lành bằng chỉ trích, mà cần một sự quan tâm nghiêm túc đến sức khỏe toàn diện – từ thể chất, tinh thần đến môi trường sống.

Bởi một khi bóng tối đã quá quen, người ta quên mất rằng: ánh sáng mới là nơi mình thuộc về.