Chăm Sóc Sức Khỏe Mùa Nắng Nóng: Ngừa Say Nắng, Mất Nước, Đột Quỵ Để Bảo Vệ Chính Mình

1. Nắng nóng ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Mỗi khi nhiệt độ ngoài trời tăng cao, đặc biệt trong những đợt nắng nóng kéo dài, cơ thể phải hoạt động nhiều hơn để duy trì nhiệt độ ổn định. Nếu không được chăm sóc đúng cách, cơ thể có thể bị quá tải nhiệt, dẫn đến nhiều rối loạn nguy hiểm như say nắng, mất nước nghiêm trọng, tụt huyết áp, đột quỵ nhiệt, thậm chí tử vong.

Những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bao gồm:

• Trẻ em và người cao tuổi

• Người làm việc ngoài trời

• Người có bệnh nền như tim mạch, huyết áp, tiểu đường

2. Say nắng là gì? Nhận biết sớm để tránh hậu quả nghiêm trọng

Say nắng (còn gọi là sốc nhiệt) xảy ra khi cơ thể không thể làm mát đủ nhanh, khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao bất thường (> 40°C). Đây là một cấp cứu y tế nguy hiểm cần được xử lý ngay.

Dấu hiệu nhận biết:

• Đau đầu dữ dội, chóng mặt

• Mặt đỏ bừng, da nóng và khô

• Tim đập nhanh, thở gấp

• Buồn nôn hoặc nôn mửa

• Mất phương hướng, lú lẫn, có thể ngất xỉu

Nếu không được xử trí kịp thời, say nắng có thể dẫn đến tổn thương não, tim, thận và đe dọa tính mạng.

3. Mất nước – nguy cơ âm thầm mùa hè

Cơ thể mất nước khi lượng nước mất đi (qua mồ hôi, tiểu tiện, hơi thở) lớn hơn lượng nước nạp vào. Trong thời tiết nắng nóng, mất nước xảy ra nhanh và dễ bị bỏ qua.

Dấu hiệu mất nước:

• Khô miệng, khát nước liên tục

• Da khô, nhăn nheo

• Nước tiểu ít, sậm màu

• Cảm thấy yếu, uể oải, nhức đầu

• Trẻ nhỏ có thể quấy khóc, mắt trũng, thóp lõm

Mất nước kéo dài có thể gây rối loạn điện giải, tụt huyết áp, suy thận cấp, thậm chí dẫn đến đột quỵ do mất nước.

4. Đột quỵ do nắng nóng – mối nguy không thể xem thường

Đột quỵ do nắng nóng là dạng tổn thương não cấp tính khi cơ thể mất khả năng điều nhiệt, kết hợp với mất nước, huyết áp tụt hoặc tăng bất thường, làm gián đoạn máu lên não.

Cảnh báo:

• Tê yếu tay chân, méo miệng, nói ngọng

• Thị lực giảm đột ngột, mất thăng bằng

• Nhức đầu dữ dội, ói mửa, mất ý thức

• Có thể đi kèm dấu hiệu say nắng

Cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức trong “giờ vàng” (3–6 giờ đầu) để tăng khả năng phục hồi.

5. Làm sao để phòng ngừa hiệu quả trong mùa nắng nóng?

 

5.1 Uống đủ nước

• Uống 2–2.5 lít nước mỗi ngày, chia đều trong ngày

• Ưu tiên nước lọc, nước có chứa điện giải, tránh nước ngọt có ga, bia rượu

• Không đợi khát mới uống, nhất là người già và trẻ nhỏ

5.2 Tránh nắng và bảo vệ cơ thể

• Hạn chế ra đường từ 10h – 16h khi tia UV ở mức cao

• Mặc áo chống nắng, đội mũ rộng vành, đeo kính râm

• Bôi kem chống nắng chỉ số SPF 30 trở lên

5.3 Điều chỉnh môi trường sống

• Dùng quạt, điều hòa hợp lý, không để nhiệt độ quá thấp so với bên ngoài

• Tăng cường thông gió, trồng cây xanh, tránh không gian kín bí

5.4 Dinh dưỡng mùa hè

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi

• Tránh ăn quá nhiều đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ

• Bổ sung thực phẩm có vitamin C, B1, kali giúp cân bằng điện giải

5.5 Theo dõi sức khỏe người có nguy cơ cao

• Người lớn tuổi, người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, cần theo dõi huyết áp, đường huyết thường xuyên

• Trẻ em cần được chăm sóc kỹ, mặc quần áo mát, cho uống nước đều đặn

6. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

• Khi có dấu hiệu say nắng nghiêm trọng: bất tỉnh, rối loạn nhịp thở, co giật

• Khi mất nước kéo dài, không uống được nước

• Khi có biểu hiện nghi ngờ đột quỵ: méo miệng, yếu tay chân, rối loạn ý thức

• Khi sốt cao không hạ sau khi nghỉ ngơi, bù nước

7. Kết luận

Nắng nóng không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu chủ quan. Chủ động phòng ngừa say nắng, mất nước và đột quỵ bằng những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và người thân yêu trong mùa hè oi bức.