Mù: Nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp hỗ trợ người mất thị lực

1. Mù là gì?

Mù là tình trạng suy giảm thị lực nghiêm trọng hoặc mất hoàn toàn khả năng nhìn ở một hoặc cả hai mắt. Người bị mù có thể chỉ nhìn thấy ánh sáng mờ nhạt, hình ảnh không rõ hoặc hoàn toàn không nhìn thấy gì. Đây là một trong những khuyết tật ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng sinh hoạt, học tập và lao động.

2. Nguyên nhân gây mù

Mù có thể do nhiều yếu tố khác nhau, phổ biến gồm:

• Bẩm sinh: Dị tật nhãn cầu, loạn sản thị giác, bất thường di truyền.

• Bệnh lý về mắt: Đục thủy tinh thể, glaucoma (tăng nhãn áp), thoái hóa điểm vàng, bệnh võng mạc do tiểu đường.

• Tổn thương mắt: Tai nạn, chấn thương làm hỏng giác mạc hoặc dây thần kinh thị giác.

• Nhiễm trùng: Viêm giác mạc, nhiễm trùng mắt nặng không được điều trị kịp thời.

• Nguyên nhân thần kinh: Tổn thương não bộ, đặc biệt ở vùng thị giác.

3. Triệu chứng nhận biết mù hoặc nguy cơ mù lòa

• Thị lực giảm dần, nhìn mờ hoặc biến dạng hình ảnh.

• Nhìn thấy quầng sáng, chấm đen hoặc sương mù che trước mắt.

• Mất khả năng phân biệt màu sắc.

• Mất một phần hoặc toàn bộ tầm nhìn đột ngột.

• Không phản ứng với ánh sáng (trường hợp mù hoàn toàn).

4. Phân loại mù

• Mù bẩm sinh: Có từ khi mới sinh.

• Mù mắc phải: Xuất hiện do bệnh lý, chấn thương hoặc biến chứng trong quá trình sống.

• Mù hoàn toàn: Không nhìn thấy bất kỳ ánh sáng hay hình ảnh nào.

• Mù một phần: Vẫn còn khả năng nhận biết ánh sáng hoặc hình dạng mờ nhạt.

5. Chẩn đoán mù

• Kiểm tra thị lực bằng bảng đo chuyên dụng.

• Soi đáy mắt, đo nhãn áp.

• Siêu âm, chụp CT hoặc MRI khi nghi ngờ tổn thương não và thần kinh thị giác.

• Xét nghiệm máu nếu nghi ngờ bệnh lý toàn thân gây biến chứng ở mắt.

6. Hỗ trợ và điều trị cho người bị mù

• Điều trị y khoa: Phẫu thuật thay thủy tinh thể, điều trị glaucoma, tiêm thuốc cho bệnh võng mạc.

• Phục hồi chức năng: Học cách sử dụng gậy dò đường, chữ nổi Braille, thiết bị hỗ trợ đọc.

• Thiết bị công nghệ: Máy đọc sách cho người mù, phần mềm đọc màn hình, kính thông minh.

• Tâm lý và giáo dục đặc biệt: Hỗ trợ người mù hòa nhập cộng đồng, học nghề và làm việc.

7. Phòng ngừa mù

• Khám mắt định kỳ, đặc biệt với người trên 40 tuổi.

• Kiểm soát bệnh tiểu đường, tăng huyết áp để tránh biến chứng ở mắt.

• Sử dụng kính bảo hộ khi lao động trong môi trường nguy hiểm.

• Bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt: vitamin A, lutein, zeaxanthin, omega-3.

• Điều trị sớm các bệnh lý về mắt để ngăn ngừa nguy cơ mù lòa.

Kết luận:
Mù không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn mà còn tác động lớn đến tâm lý, công việc và chất lượng cuộc sống. Phát hiện sớm, điều trị kịp thời và áp dụng các biện pháp hỗ trợ sẽ giúp người mù hoặc có nguy cơ mù duy trì được khả năng hòa nhập xã hội tốt hơn.