Đậu nành và sức khỏe nội tiết – Sự thật dưới góc nhìn khoa học

1. Đậu nành và nam giới

Một số lo ngại cho rằng đậu nành có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nội tiết tố nam do chứa isoflavone – hợp chất có cấu trúc tương tự estrogen. Tuy nhiên, các nghiên cứu lớn và tổng quan y học hiện đại đã chứng minh:

• Isoflavone trong đậu nành là phytoestrogen có hoạt tính estrogen rất yếu, không đủ để gây "nữ tính hóa" ở nam giới.

• Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy đậu nành không làm giảm nồng độ testosterone, không ảnh hưởng tinh dịch đồ hay chức năng sinh sản nam nếu dùng ở liều thông thường.

Kết luận: nam giới khỏe mạnh có thể sử dụng đậu nành như một phần của chế độ ăn lành mạnh. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng với liều quá cao trong thời gian dài, đặc biệt nếu đang điều trị các bệnh lý liên quan đến hormone.

2. Đậu nành và nữ giới

Đậu nành là thực phẩm có lợi cho phụ nữ ở nhiều độ tuổi, đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh:

• Isoflavone trong đậu nành có thể giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, rối loạn giấc ngủ.

• Đậu nành còn hỗ trợ duy trì mật độ xương, giúp phòng ngừa loãng xương ở phụ nữ lớn tuổi.

• Không có bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy đậu nành gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản ở phụ nữ khỏe mạnh.

Kết luận: phụ nữ nên bổ sung đậu nành qua các món ăn quen thuộc như đậu phụ, sữa đậu nành, bột đậu... để hỗ trợ nội tiết và cải thiện chất lượng sống, đặc biệt trong thời kỳ mãn kinh.

3. Đậu nành và người bệnh tuyến giáp

Isoflavone trong đậu nành có thể ức chế hoạt động của enzym TPO (thyroid peroxidase), từ đó ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp, đặc biệt khi thiếu iod. Tuy nhiên:

• Ở người bình thường có chế độ ăn đầy đủ iod, đậu nành không gây ra suy giáp.

• Ở người bị suy giáp hoặc đang điều trị bằng levothyroxine, đậu nành có thể làm giảm hấp thu thuốc nếu dùng quá gần thời điểm uống thuốc.

Khuyến nghị:

• Người suy giáp có thể dùng đậu nành nhưng nên dùng cách xa ít nhất 2 – 4 giờ sau khi uống thuốc.

• Nên đảm bảo khẩu phần ăn đầy đủ iod để hạn chế tác động bất lợi từ isoflavone.

Tổng kết

Đậu nành là thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, chất béo tốt và các hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe. Dưới góc nhìn khoa học:

• Nam giới có thể dùng đậu nành ở mức vừa phải, không gây hại đến testosterone.

• Nữ giới nên tận dụng lợi ích từ isoflavone để hỗ trợ nội tiết, xương khớp và giấc ngủ.

• Người bị suy giáp vẫn có thể ăn đậu nành nhưng cần lưu ý thời điểm sử dụng và bổ sung iod đầy đủ.

Việc sử dụng đậu nành đúng cách không chỉ an toàn mà còn giúp tăng cường sức khỏe nội tiết và phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính. Cần phân biệt rõ giữa thông tin khoa học và các lời đồn thổi thiếu cơ sở để đưa ra lựa chọn dinh dưỡng phù hợp.