Đau đầu mãn tính: Nguyên nhân, dấu hiệu và hướng điều trị hiệu quả

Đau đầu mãn tính là tình trạng đau đầu xảy ra liên tục hoặc tái phát nhiều lần trong thời gian dài, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc của người bệnh. Nếu bạn thường xuyên bị đau đầu hơn 15 ngày mỗi tháng và kéo dài trên 3 tháng, rất có thể bạn đang mắc phải đau đầu mãn tính và cần được đánh giá y tế kỹ lưỡng.

Đau đầu mãn tính là gì?

Đau đầu mãn tính là thuật ngữ dùng để chỉ các cơn đau đầu kéo dài hoặc xuất hiện liên tục trong thời gian dài. Không giống như những cơn đau đầu cấp tính do mệt mỏi hay thay đổi thời tiết, đau đầu mãn tính thường có nguyên nhân sâu xa và cần được kiểm soát lâu dài.

Để được chẩn đoán là đau đầu mãn tính, các cơn đau phải xảy ra ít nhất 15 ngày mỗi tháng và kéo dài tối thiểu 3 tháng liên tục.

Các loại đau đầu mãn tính thường gặp

1. Đau đầu căng thẳng mãn tính: Là loại phổ biến nhất, thường gây cảm giác thắt chặt quanh đầu, đau âm ỉ ở hai bên đầu hoặc vùng trán.

2. Đau nửa đầu mãn tính (chronic migraine): Cơn đau dữ dội, chủ yếu ở một bên đầu, có thể kèm theo buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh.

3. Đau đầu do lạm dụng thuốc: Xảy ra ở người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau. Việc dùng thuốc liên tục làm cơ thể mất cân bằng dẫn truyền thần kinh, dẫn đến đau đầu tái phát.

4. Đau đầu cụm mãn tính: Xuất hiện theo chu kỳ, cường độ đau rất mạnh, tập trung một bên đầu hoặc quanh hốc mắt.

5. Đau đầu thứ phát kéo dài: Là biểu hiện của các bệnh lý nền như viêm xoang, u não, dị dạng mạch máu não hoặc tăng huyết áp.

Nguyên nhân gây đau đầu mãn tính

• Căng thẳng kéo dài, lo âu, trầm cảm

• Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ kinh niên

• Thay đổi nội tiết tố (đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh)

• Tác dụng phụ của thuốc hoặc lạm dụng thuốc giảm đau

• Chấn thương sọ não trong quá khứ

• Tình trạng viêm nhiễm hoặc rối loạn thần kinh mạch máu

• Các bệnh lý nội khoa như cao huyết áp, viêm xoang, rối loạn chức năng gan – thận – tuyến giáp

Dấu hiệu nhận biết đau đầu mãn tính

• Đau đầu liên tục hoặc tái phát thường xuyên

• Mức độ đau dao động từ âm ỉ đến dữ dội, kéo dài nhiều giờ hoặc cả ngày

• Đau đầu kèm theo mệt mỏi, cáu gắt, mất tập trung

• Có thể kèm theo các triệu chứng khác như chóng mặt, buồn nôn, rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ

Khi nào cần đi khám?

• Đau đầu ngày càng nặng và xuất hiện thường xuyên hơn

• Đau đầu kèm theo dấu hiệu thần kinh bất thường như yếu liệt, nói khó, nhìn mờ, mất ý thức

• Cơn đau đầu thay đổi tính chất so với các cơn trước đó

• Đau đầu sau chấn thương vùng đầu

• Người trên 50 tuổi mới xuất hiện đau đầu kéo dài

Phương pháp chẩn đoán

• Khai thác bệnh sử và thói quen sinh hoạt

• Khám thần kinh toàn diện

• Chụp CT hoặc MRI não để loại trừ các tổn thương thực thể

• Xét nghiệm máu để đánh giá các chỉ số viêm, chức năng gan – thận – tuyến giáp

• Đo huyết áp và theo dõi huyết áp ban đêm nếu nghi ngờ liên quan tim mạch

Hướng điều trị đau đầu mãn tính

• Xác định và điều trị nguyên nhân nền nếu có (viêm xoang, rối loạn nội tiết, bệnh lý mạch máu…)

• Sử dụng thuốc dự phòng phù hợp theo từng loại đau đầu: thuốc giãn mạch, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh

• Hạn chế lạm dụng thuốc giảm đau, sử dụng theo đúng chỉ định

• Ứng dụng các liệu pháp bổ trợ như vật lý trị liệu, châm cứu, thiền định, quản lý stress

• Điều chỉnh lối sống: ngủ đủ, tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh, tránh chất kích thích như rượu, caffeine

Cách phòng ngừa đau đầu mãn tính tái phát

• Thiết lập giờ giấc sinh hoạt điều độ, ưu tiên giấc ngủ chất lượng

• Giảm căng thẳng bằng các hoạt động thư giãn như yoga, đi bộ, thiền

• Tránh sử dụng thuốc giảm đau tùy tiện, đặc biệt là thuốc có chứa codein hoặc caffeine

• Kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như huyết áp cao, tiểu đường, viêm xoang

• Khám định kỳ để theo dõi và xử lý sớm các dấu hiệu bất thường

Kết luận

Đau đầu mãn tính không chỉ đơn thuần là triệu chứng của mệt mỏi hay áp lực công việc. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều rối loạn sức khỏe nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Người bệnh nên chủ động đi khám khi có dấu hiệu kéo dài, đồng thời kết hợp điều trị y khoa với điều chỉnh lối sống để đạt hiệu quả lâu dài và bền vững.