Bụi mịn, thời tiết thất thường và giải pháp tăng cường miễn dịch đường hô hấp

Tình trạng ô nhiễm không khí, bụi mịn và thời tiết bất thường: Mối đe dọa đến hệ hô hấp

Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí – đặc biệt là bụi mịn (PM2.5) – cùng với thời tiết thất thường đã trở thành tác nhân phổ biến gây ảnh hưởng đến sức khỏe đường hô hấp. Không chỉ người già, trẻ nhỏ mà ngay cả người trưởng thành khỏe mạnh cũng có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến các bệnh lý như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm phế quản và thậm chí là làm trầm trọng hơn bệnh lý nền có sẵn.

Bụi mịn PM2.5 có kích thước siêu nhỏ, dễ dàng xâm nhập sâu vào phổi, thậm chí đi vào máu, gây viêm nhiễm đường hô hấp, giảm chức năng phổi, kích thích cơn hen và làm bùng phát các đợt viêm mũi dị ứng. Trong khi đó, thời tiết lạnh đột ngột, chuyển mùa hoặc độ ẩm cao cũng tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn sinh sôi, dễ gây nhiễm khuẩn hô hấp.

Hen phế quản, viêm mũi dị ứng: Căn bệnh thời đại do môi trường

Hen và viêm mũi dị ứng là hai bệnh mãn tính phổ biến liên quan đến hệ hô hấp, đặc biệt nhạy cảm với yếu tố môi trường.

• Hen phế quản: Là tình trạng viêm mạn tính đường dẫn khí, gây co thắt và tăng tiết dịch nhầy, làm khó thở, nặng ngực, thở rít, nhất là vào ban đêm hoặc sáng sớm. Bụi mịn và không khí ô nhiễm là một trong những yếu tố kích hoạt cơn hen điển hình.

• Viêm mũi dị ứng: Là phản ứng của hệ miễn dịch với các dị nguyên từ môi trường như phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc, lông động vật... Bệnh thường gây hắt hơi, chảy mũi, nghẹt mũi, ngứa mũi, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.

Tăng cường miễn dịch đường hô hấp: Giải pháp chủ động trong mùa bụi mịn

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là “lá chắn” quan trọng giúp bảo vệ đường hô hấp trước tác nhân từ môi trường. Việc tăng cường miễn dịch không chỉ hỗ trợ phòng bệnh mà còn giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng nếu không may nhiễm bệnh.

Các biện pháp cần thiết bao gồm:

1. Hạn chế tiếp xúc với bụi mịn và không khí ô nhiễm:

   • Sử dụng khẩu trang đạt chuẩn lọc bụi mịn (N95 trở lên) khi ra đường.

   • Lắp máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt là phòng ngủ.

   • Theo dõi chỉ số AQI (chỉ số chất lượng không khí) hằng ngày và hạn chế ra ngoài khi chất lượng không khí ở mức xấu.

2. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là mũi – họng – ngực trong những ngày thời tiết lạnh, ẩm hoặc giao mùa.

3. Tăng cường miễn dịch qua thực phẩm:
   Một số nhóm thực phẩm được chứng minh có khả năng hỗ trợ tốt cho hệ miễn dịch đường hô hấp, bao gồm:

   • Thực phẩm giàu vitamin C: Cam, quýt, ổi, dứa, bông cải xanh... giúp tăng sức đề kháng và làm giảm triệu chứng viêm đường hô hấp.

   • Thực phẩm chứa kẽm: Hàu, hạt bí, thịt bò, đậu xanh giúp điều hòa miễn dịch và cải thiện chức năng tế bào.

   • Thực phẩm giàu flavonoid và polyphenol: Trà xanh, tỏi, nghệ, gừng, hành tím... có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, giúp bảo vệ niêm mạc đường thở.

   • Thực phẩm lên men: Sữa chua, kim chi, miso... chứa lợi khuẩn giúp tăng cường miễn dịch niêm mạc.

Kết luận

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng và thời tiết ngày càng cực đoan, chủ động bảo vệ đường hô hấp và tăng cường miễn dịch là cách thông minh để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Bên cạnh việc hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ, mỗi người nên xây dựng lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất để hệ hô hấp luôn khỏe mạnh và vững vàng trước biến đổi môi trường.