Bệnh Whitmore – “Kẻ sát nhân thầm lặng” dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường

. Bệnh Whitmore là gì?

Bệnh Whitmore, hay còn gọi là Melioidosis, là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra. Loại vi khuẩn này tồn tại tự nhiên trong đất, bùn, nước tù đọng và có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở, đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa.

Bệnh thường gặp ở người làm nông nghiệp, người có hệ miễn dịch yếu, hoặc sống trong khu vực ẩm ướt, đặc biệt là sau mùa mưa.

---

2. Nguyên nhân gây bệnh Whitmore

Tác nhân chính là vi khuẩn Burkholderia pseudomallei – loại vi khuẩn gram âm, có khả năng sống lâu trong môi trường ẩm ướt.
Con người có thể bị nhiễm bệnh thông qua:

• Tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nước nhiễm khuẩn.

• Hít phải bụi, hơi nước chứa vi khuẩn.

• Uống nước nhiễm khuẩn hoặc ăn thực phẩm chưa rửa sạch.

---

3. Triệu chứng của bệnh Whitmore

Bệnh Whitmore có thể biểu hiện giống nhiều bệnh khác, khiến việc chẩn đoán dễ bị nhầm lẫn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Sốt cao, mệt mỏi, đau đầu.

• Ho, đau ngực, khó thở (nếu viêm phổi).

• Áp xe ở gan, phổi, tuyến tiền liệt hoặc da.

• Trường hợp nặng có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn, nguy hiểm đến tính mạng.

Thời gian ủ bệnh thường từ 1–21 ngày, nhưng cũng có thể kéo dài hàng tháng.

---

4. Ai dễ mắc bệnh Whitmore?

Những nhóm người có nguy cơ cao bao gồm:

• Người làm việc trong môi trường đất, nước (nông dân, công nhân xây dựng).

• Người mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan.

• Người suy giảm miễn dịch hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài.

---

5. Chẩn đoán và điều trị bệnh Whitmore

Chẩn đoán:

• Xét nghiệm mẫu máu, đờm, mủ hoặc nước tiểu để tìm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei.

• Chụp X-quang, siêu âm hoặc CT để phát hiện ổ áp xe trong cơ thể.

Điều trị:

Bệnh Whitmore cần được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu kéo dài từ 3–6 tháng, gồm 2 giai đoạn:

1. Giai đoạn tấn công: Tiêm tĩnh mạch kháng sinh (ceftazidime hoặc meropenem) trong 10–14 ngày.

2. Giai đoạn duy trì: Uống kháng sinh (trimethoprim-sulfamethoxazole hoặc doxycycline) trong 3–6 tháng để tránh tái phát.

Điều trị cần tuân thủ đúng phác đồ và được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.

---

6. Phòng ngừa bệnh Whitmore hiệu quả

• Hạn chế tiếp xúc với đất, nước tù đọng, đặc biệt sau mưa lũ.

• Mang đồ bảo hộ (ủng, găng tay) khi làm việc ngoài trời.

• Rửa sạch tay và vết thương sau khi tiếp xúc với môi trường bẩn.

• Uống nước đun sôi, tránh ăn uống thực phẩm chưa được rửa kỹ.

• Đi khám ngay khi có triệu chứng sốt, ho, hoặc áp xe kéo dài không rõ nguyên nhân.

---

7. Bệnh Whitmore có lây không?

Bệnh Whitmore không lây trực tiếp từ người sang người, mà chủ yếu lây từ môi trường sang người. Tuy nhiên, vì vi khuẩn có thể tồn tại lâu trong tự nhiên, việc phòng ngừa tiếp xúc với nguồn bệnh vẫn rất quan trọng.

---

8. Kết luận

Bệnh Whitmore là căn bệnh nguy hiểm, tiến triển nhanh và có thể gây tử vong nếu phát hiện muộn. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng cách và tuân thủ phác đồ, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn.

Chủ động bảo vệ bản thân và gia đình bằng cách giữ vệ sinh, đeo đồ bảo hộ khi tiếp xúc với đất nước và không chủ quan với các dấu hiệu sốt, ho kéo dài chính là cách tốt nhất để phòng ngừa căn bệnh này.