Bệnh sởi: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả

Bệnh sởi là gì?

Bệnh sởi (Measles) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây ra. Bệnh thường xảy ra ở trẻ em nhưng người lớn chưa có miễn dịch cũng có thể mắc. Sởi lây lan qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần.

Nếu không được phát hiện và xử trí đúng cách, sởi có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não, tiêu chảy kéo dài, thậm chí tử vong ở những trường hợp nặng.

---

Nguyên nhân và đường lây truyền

• Tác nhân gây bệnh: Vi rút sởi thuộc họ Paramyxoviridae.

• Đường lây: Chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua tay hoặc đồ dùng nhiễm dịch tiết đường hô hấp.

• Đối tượng dễ mắc: Trẻ nhỏ chưa tiêm vắc xin, người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai chưa có miễn dịch.

 

---

Triệu chứng bệnh sởi

Diễn tiến của bệnh thường qua ba giai đoạn:

1. Giai đoạn ủ bệnh: 7 – 21 ngày, chưa có biểu hiện rõ.

2. Giai đoạn khởi phát: Sốt cao 39 – 40°C, ho, chảy nước mũi, mắt đỏ, sưng mí, xuất hiện hạt Koplik (đốm trắng nhỏ trong niêm mạc miệng).

3. Giai đoạn phát ban: Ban đỏ xuất hiện sau tai, lan ra mặt, thân mình rồi xuống chân tay, tồn tại 4 – 7 ngày trước khi bay dần.

Ngoài ra, người bệnh có thể mệt mỏi, biếng ăn, đau họng, tiêu chảy nhẹ.

---

Biến chứng nguy hiểm

Nếu không được chăm sóc đúng, sởi có thể dẫn đến:

• Viêm phổi – biến chứng thường gặp nhất.

• Viêm não – màng não.

• Viêm tai giữa, tiêu chảy kéo dài.

• Suy dinh dưỡng nặng ở trẻ em.

Trẻ dưới 5 tuổi, người suy giảm miễn dịch và phụ nữ mang thai có nguy cơ biến chứng cao.

 

---

Cách phòng ngừa bệnh sởi

• Tiêm vắc xin: Đây là biện pháp hiệu quả nhất. Trẻ em nên tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi hoặc vắc xin phối hợp (sởi – quai bị – rubella).

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho/hắt hơi.

• Hạn chế tiếp xúc: Tránh đến nơi đông người khi có dịch sởi bùng phát.

• Tăng cường dinh dưỡng: Bổ sung vitamin A, ăn uống đủ chất để nâng cao sức đề kháng.

---

Điều trị bệnh sởi

 

 

Hiện chưa có thuốc đặc hiệu diệt vi rút sởi, điều trị chủ yếu là chăm sóc hỗ trợ:

• Nghỉ ngơi, uống đủ nước, ăn nhẹ dễ tiêu.

• Dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định bác sĩ.

• Vệ sinh mắt, mũi, miệng sạch sẽ.

• Bổ sung vitamin A cho trẻ theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

• Đưa người bệnh đến cơ sở y tế nếu có dấu hiệu nặng như khó thở, co giật, li bì.

---

Kết luận

Bệnh sởi có thể phòng ngừa hiệu quả bằng tiêm vắc xin đầy đủ, kết hợp giữ vệ sinh và chăm sóc dinh dưỡng hợp lý. Phát hiện sớm và điều trị đúng sẽ giúp giảm biến chứng, bảo vệ sức khỏe cho cả trẻ em và người lớn.