3 QUY TẮC VÀNG TRONG SƠ CỨU BỎNG, CẢM NẮNG VÀ NHIỄM TRÙNG AI CŨNG NÊN THUỘC LÒNG

Sơ cứu đúng cách khi bị bỏng, nhiễm trùng vết thương hoặc cảm nắng – Bạn đã biết chưa?

Trong các tai nạn thường gặp hằng ngày, ba tình huống phổ biến nhưng dễ bị xử lý sai là: bỏng, nhiễm trùng vết thương và cảm nắng. Điều đáng nói là nếu không sơ cứu đúng ngay từ đầu, tổn thương có thể trở nên nghiêm trọng, kéo dài thời gian hồi phục hoặc để lại di chứng không mong muốn.

Vì vậy, bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn sơ cứu chuẩn y khoa, dễ áp dụng và đặc biệt phù hợp với điều kiện tại nhà. Đây không chỉ là kiến thức hữu ích, mà còn là kỹ năng sống ai cũng cần trang bị.

---

1. Sơ cứu khi bị bỏng – Cấp cứu không đúng có thể gây hoại tử

Nguyên nhân: do nhiệt (nước sôi, dầu mỡ, lửa…), hóa chất, điện hoặc bức xạ.

Triệu chứng điển hình: đau rát, phồng rộp, đỏ da hoặc cháy sém. Tùy vào mức độ mà tổn thương có thể nông hoặc sâu, lan rộng.

Cách sơ cứu khoa học:

• Bước 1: Loại bỏ tác nhân gây bỏng
  Đưa nạn nhân ra khỏi vùng nguy hiểm (rút điện, tránh xa lửa, hóa chất…).

• Bước 2: Làm mát vùng bỏng càng sớm càng tốt
  Dùng nước mát (không lạnh sâu) xối liên tục trong 10–20 phút để hạ nhiệt mô tổn thương. Tuyệt đối không dùng đá lạnh hoặc bôi kem đánh răng, nước mắm như một số mẹo dân gian sai lầm.

• Bước 3: Che phủ vùng bỏng sạch sẽ
  Sử dụng gạc vô trùng hoặc vải sạch, khô để băng nhẹ. Không được chọc vỡ bóng nước.

• Bước 4: Đưa đến cơ sở y tế
  Nếu vùng bỏng lớn hơn bàn tay, có dấu hiệu nhiễm trùng, đau dữ dội hoặc xảy ra ở vùng mặt, tay chân, cơ quan sinh dục.

---

2. Sơ cứu khi bị nhiễm trùng vết thương – Không chủ quan với vết xước nhỏ

Nhiễm trùng có thể xảy ra ngay cả với vết thương nhỏ nếu không được xử lý đúng cách, nhất là khi tiếp xúc với môi trường bẩn, đất cát hoặc động vật.

Dấu hiệu nhiễm trùng ban đầu:

• Sưng nóng, đỏ, đau nhức tại chỗ

• Có mủ hoặc dịch vàng chảy ra

• Sốt nhẹ, mệt mỏi (khi nhiễm trùng lan rộng)

Cách xử trí ban đầu:

• Rửa tay sạch, sát trùng dụng cụ trước khi chạm vào vết thương.

• Rửa vết thương bằng nước sạch, sau đó bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát trùng nhẹ.

• Gắp dị vật (nếu có) bằng nhíp vô trùng.

• Thấm khô và băng gạc vô khuẩn, thay băng mỗi ngày hoặc khi băng bị ướt.

• Theo dõi trong 48–72 giờ: Nếu tình trạng sưng đau tăng, có sốt, mủ hoặc vết thương không liền, cần đến cơ sở y tế để được điều trị bằng kháng sinh phù hợp.

---

3. Sơ cứu khi bị cảm nắng (say nắng) – Tình trạng nguy hiểm cần nhận biết sớm

Cảm nắng xảy ra khi cơ thể không điều tiết được thân nhiệt do tiếp xúc lâu với nắng nóng, thường kèm mất nước và rối loạn điện giải.

Triệu chứng điển hình:

• Da nóng, đỏ, tim đập nhanh, chóng mặt, buồn nôn

• Có thể ngất, co giật hoặc rối loạn ý thức nếu không hạ nhiệt kịp thời

Cách sơ cứu nhanh chóng, hiệu quả:

• Di chuyển người bệnh đến nơi thoáng mát, có bóng râm hoặc điều hòa.

• Nới lỏng quần áo, làm mát cơ thể bằng cách chườm lạnh ở các vùng mạch máu lớn như cổ, nách, bẹn.

• Cho uống nước mát từng ngụm nhỏ, có thể dùng dung dịch bù nước điện giải.

• Gọi cấp cứu nếu người bệnh không tỉnh, co giật hoặc có biểu hiện sốc nhiệt.

---

Tổng kết

Việc sơ cứu đúng cách không chỉ giúp giảm nhẹ tổn thương, ngăn ngừa biến chứng mà còn tăng khả năng hồi phục nhanh chóng. Hãy chia sẻ kiến thức này đến người thân và bạn bè, vì đôi khi, chính vài phút sơ cứu ban đầu có thể cứu một mạng người.